SGK İşten Çıkış Kodları ve Düzeltilmesi

İşçi işe başladığında, işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirim yapılması zorunludur. Bu bildirim yapıldığında işçinin işe giriş bildirimi İş Kanunu ve Sosyal Güvenlik mevzuatı gereğince tamamlanmış olur.

Yine aynı şekilde işçi, işten ayrıldığında da bu sefer işten ayrılış bildirgesinin işçinin işten ayrılmasını takip eden on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na düzenlenerek verilmesi gerekmektedir.

Bu işten ayrılış bildirgelerinde sistemsel olarak belirlenen işten çıkış kodları yer almaktadır. İşveren, işçinin işten ayrılış sebeplerine göre bu çıkış kodlarını kuruma bildirmektedir.

SGK 2025 yılı güncel işten çıkış kodları aşağıda verilmektedir:

İşten Çıkış Kodu	SGK İşten Çıkış & Fesih Nedenleri
1	Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi
2	Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi
3	Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)
4	Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi
5	Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi
8	Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle
9	Malulen emeklilik nedeniyle
10	Ölüm
11	İş kazası sonucu ölüm
12	Askerlik
13	Kadın işçinin evlenmesi
14	Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması
15	Toplu işçi çıkarma
16	Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli
17	İşyerinin kapanması
18	İşin sona ermesi
19	Mevsim bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır.Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır)
20	Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır)
21	Statü değişikliği
22	Diğer nedenler
23	İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih
24	İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih
25	İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile fesih
26	Disiplin Kurulu kararı ile fesih
27	İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih
28	İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih
29	İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih
30	Vize süresinin bitimi ( İş akdinin askıya alınması halinde kullan Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır )
31	Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih
32	4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile feshi
33	Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi
34	İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih
35	6495 SK nedeniyle devlet memurluğuna geçenler
36	KHK ile işyerinin kapatılması
37	KHK ile kamu görevinden çıkarma
38	Doğum Nedeniyle İşten Ayrılma
39	696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş
40	696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış
41	Re’sen işten ayrılış bildirgesi düzenlenenler (SGK tarafından değişik gerekçeler nedeniyle  işten ayrılışları re’sen düzenlenenler için seçilecek koddur.)
42	4857 sayılı Kanun Madde 25-II-a İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.
43	4857 sayılı Kanun Madde 25-II-b İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması.
44	4857 sayılı Kanun Madde 25-II-c İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
45	4857 sayılı Kanun Madde 25-II-d İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.
46	4857 sayılı Kanun Madde 25-II-e İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.
47	4857 sayılı Kanun Madde 25-II-f İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.
48	4857 sayılı Kanun Madde 25-II-g İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.
49	4857 sayılı Kanun Madde 25-II-h İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
50	4857 sayılı Kanun Madde 25-II-ı İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.

Bazı işverenler, gerçeğe aykırı olarak işçilerin işten ayrılış bildirimlerini kod 29 (İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih)gibi sebeplerle göstermektedirler. Bu halde işçi, gerçeğe aykırı olarak bildirilen sebeplerle işten ayrıldıysa bu halde hem yeni iş bulması zorlaşacak hem de işsizlik maaşı alamayacaktır.

Uygulamada işçinin gerçeğe aykırı olarak işveren tarafından işten çıkartılması halinde, işçi genellikle işçilik alacakları için dava açmaktadır.

İşçilik alacaklarına yönelik olarak dava açılması halinde işçi, kesinleşmiş mahkeme kararını İŞKUR'a sunmalı ve işsizlik ödeneğinden yararlanmayı talep etmelidir.

İşçi, işçilik alacaklarının tahsili için bir dava açmadığı takdirde işten çıkış kodunun düzeltilmesini de talep edebilmektedir.

Ancak işçinin işçilik alacaklarına ilişkin dava açmaksızın, işten ayrılış kodunun tespitine yönelik olarak açacağı tespit davası bulunması halinde husumetin SGK'ya yöneltilmesi doğru değildir. Bu halde davanın işverene karşı açılması gerekmektedir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/8185 Esas, 2022/10424 Karar 26.09.2022 Tarih

"... 7. Ayrıca belirtmek gerekir ki işten ayrılış kodunun düzeltilmesine yönelik tespit davalarının yasal muhatabı işveren olup SGK ya da İŞKUR'a husumet yöneltilmesi doğru değildir. Bölge Adliye Mahkemesi gerekçesinde, ilâmın İlgili Hukuk bölümünün (3) numaralı paragrafında yer verilen Yönetmelik'in 25 inci maddesine atıfla SGK'ya husumet yöneltilebileceği kabul edilmiş ise de bu madde, SGK'nın işten çıkış ve/veya işten çıkarılış durumlarında hangi bildirim kodunun uygulanacağına ilişkin düzenleme yapma yetkisini ifade etmektedir. Dolayısıyla Bölge Adliye Mahkemesince sözü edilen madde hükmüne atıfla SGK'ya husumet yöneltilebileceğinin kabul edilmesi isabetsizdir. Davalı SGK'ya yönelik davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi gerekmektedir.

8. Hâl böyle olunca davalı işverene yönelik açılan davanın hukuki yarar yokluğundan, davalı SGK'ya yönelik açılan davanın ise husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile davanın kabul edilmesi bozmayı gerektirmiştir."

Sonuç

İşten çıkış kodlarının doğru bildirilmesi, hem işverenin yasal sorumluluğu hem de işçinin işsizlik maaşı hakkı açısından büyük önem taşımaktadır. Özellikle Kod 29 gibi, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı gerekçesiyle yapılan fesih bildirimleri, işçiyi işsizlik ödeneğinden mahrum bırakmakta ve iş bulmasını zorlaştırmaktadır.

Bu gibi durumlarda işçi, haklarını koruyabilmek için işçilik alacaklarının tazmini için dava açarak feshin gerçek nedenini yargı kararı ile ortaya koymak zorunda kalmaktadır.

Ancak işten ayrılış kodunun düzeltilmesine yönelik olarak doğrudan açılan tespit davalarında davalı tarafın doğru belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre bu tür davalarda husumet SGK’ya değil, işverene yöneltilmelidir.