Menfi Tespit Davalarında Arabuluculuk

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 4. maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar para olan alacak, tazminat, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması 01 Eylül 2023 tarihinden itibaren dava şartıdır.

Ticari Uyuşmazlıklardan kaynaklı menfi tespit davaları da dava şartı zorunlu arabuluculuğa tabidir. TTK 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar para olan alacak, tazminat, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.

Kanun değişikliği öncesinde Yargıtay tarafından verilen kararlarda menfi tespit davalarında arabuluculuğa başvurunun dava şartı olmadığı yönündedir.

2023 yılındaki kanun değişikliği ile menfi tespit davalarında arabuluculuk başvurusunun zorunlu olduğu kesinlik kazanmıştır.

Menfi Tespit Davalarında Zorunlu Arabuluculuk Başvurusunun Yapılmazsa 6325 sayılı Hukuk uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun 18/A ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 114/2, 115. maddeleri uyarınca davanın dava şartı yokluğu sebebiyle reddine karar verilecektir.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi  2024/6752 Esas,  2025/4113 Karar ve 16.06.2025 Tarihli

"Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bonodan kaynaklanan davaların ticari dava niteliğinde olup ticari davalardan konusu bir miktar para olan alacak, tazminat, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olmasının dava şartı olduğu, davacı tarafça da dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmadığı, bu nedenle Mahkemece davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı,

... Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,"

Sonuç olarak, ticari nitelikteki konusu para alacağı olan menfi tespit davalarında dava açmadan arabuluculuğa başvurulması zorunludur.

Kanun değişikliği öncesinde Yargıtay tarafından dava şartı olmadığı yönünde kararlar verilmişse de 01.09.2023 tarihinden sonra açılan davalarda dava şartı olduğu yönünde düzenlemeye göre içtihatlar da değişmiştir.