Cari Hesap Alacağı Nasıl Tahsil Edilir?

Cari Hesap Nedir?

Cari hesap, Türk Ticaret Kanunu uyarınca tanımlanmıştır.

Kanunun 89. maddesinin 1. fıkrasına göre; "İki kişinin herhangi bir hukuki sebep veya ilişkiden doğan alacaklarını teker teker ve ayrı ayrı istemekten karşılıklı olarak vazgeçip bunları kalem kalem alacak ve borç şekline çevirerek hesabın kesilmesinden sonra çıkacak artan tutarı isteyebileceklerine ilişkin sözleşme cari hesap sözleşmesidir."

Cari hesap sözleşmeleri yazılı olarak yapılmadıkça geçerli değildir.

Cari Hesap Alacağı Ne Zaman Talep Edilebilir?

Sözleşme veya ticari teamül uyarınca, belirli hesap devreleri sonunda devre hesabı kapatılır ve alacak ile borç kalemleri arasındaki fark belirlenir.

Türk Ticaret Kanunun 94. maddesine göre; Hesap devresi hakkında sözleşme veya ticari teamül yoksa, her takvim yılının son günü taraflarca hesabın kapatılması günü olarak kabul edilmiş sayılır. Saptanan artan tutarı gösteren cetveli alan taraf, aldığı tarihten itibaren bir ay içinde, noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza içeren bir yazıyla itirazda bulunmamışsa, bakiyeyi kabul etmiş sayılır.

Her hesap devresi sonunda alacak ve borcu oluşturan tutarlar birbirinden çıkarıldıktan sonra tanınan veya hükmen belirlenen bakiye, yeni hesap devresine ait bir kalem olmak üzere hesaba geçirilir; sözleşme sona ermiş veya artan tutar haczedilmiş ise onun ödenmesi gerekir.

Cari Hesap bakiyesi, cari hesap sözleşmesinin sonunda muaccel olacaktır. Alacaklı taraf, ancak bu halde alacağını talep etme hakkına sahip olur.

Cari Hesap Alacağı Nasıl Tahsil Edilebilir?

Cari hesap alacaklarının tahsili için uygulamada genellikle tacirler arasında, öncelikle borçluya cari hesap borcuna ilişkin yazılı bir bildirim yapılması yoluna gidilmektedir. Noter aracılığı ile keşide edilecek bir ihtarname ile borçlu, borcu ödemesi için ihtar edilir.

Yazılı bildirim ile verilen süre sonunda cari hesap alacağının ödenmemesi üzerine cebri icra yoluna gidilebilecektir. Ancak ihtarname veya TTK uyarınca yazılı bildirim yapılması, kanunda sayılan haller dışında, şart olmayıp Alacaklı icra takibine de geçebilecektir.

Taraflar arasındaki cari hesap alacaklarının tahsili ilamsız icra takibi ile yapılabilir. Borçlunun başlatılacak ilamsız icra takibine 7 gün içinde itiraz hakkı bulunmaktadır. Borçlunun itiraz etmemesi halinde takip kesinleşecektir. Alacağın bu halde cebri icra yoluyla tahsili mümkün olacaktır.

Borçlu tarafın icra takibine itirazı ile ise ilamsız icra takibi duracaktır. Bundan sonraki aşamada, alacaklı tarafça itirazın iptali veya itirazın kaldırılması davalarının açılması söz konusu olacaktır. Alacaklı dava sonunda alacağını ispat ettiği takdirde mahkemece, alacağın %20'si oranında kötü niyet tazminatına hükmedilebilir.

Cari Hesap Alacaklarında Faiz

Ticari işlerde uygulanacak faiz oranları Türk Ticaret Kanunu ile belirlenmiştir. TTK'nın 8. maddesi ve 96. maddesi ile üç aydan aşağı olmamak üzere cari hesaplarda, taraflar tacir ise bileşik faiz uygulanması mümkündür. Bu halde bileşik faiz uygulanması, yani anapara borcu üzerinden faiz hesabı ve faizi ile hesaplanan bedele tekrar faiz işletilmesi mümkün olacaktır.