Araç Değer Kaybı Davaları

Ülkemizde her geçen yıl artan motorlu kara taşıtı sayısı paralelinde ne yazıktır ki trafik kazalarında da artış görülmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; 2024 yılında ülkemizde 1 milyon 444 bin 27 trafik kazası yaşanmış olup bu trafik kazalarının 1 milyon 177 bin 172'si ise maddi hasarlı kazalardan oluşmaktadır.

Trafik kazası neticesinde hasarlanan araçların kazadan önceki piyasa değeri ile kaza sonrası değeri arasında fark oluşmaktadır. Hasarlı araçlar onarılsalar dahi ikinci el piyasa değerlerinde düşüş yaşanmaktadır. Bu düşüş, araç değer kaybı olarak adlandırılmakta olup hukuki zeminde tazmin edilebilir bir zarar türüdür.

Araç Değer Kaybı Davaları İlgili Mevzuat

Araç değer kaybı, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu kapsamında haksız fiil sorumluluğu çerçevesinde değerlendirilir. En kısa ifadeyle; kazaya sebebiyet veren tarafın kusuru oranında, mağdur araç sahibinin uğradığı değer kaybı zararı tazmin edilmelidir.

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu araç değer kaybı ile ilgili düzenlemeler içermektedir.

TBK Madde 49: Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.

KTK Madde 85: (Değişik birinci fıkra: 17/10/1996-4199/28 md.) Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.

TTK Madde 1409: (1) Sigortacı, sözleşmede öngörülen rizikonun gerçekleşmesinden doğan zarardan veya bedelden sorumludur.

KTK Madde 97: Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.

( Kanun lafzında yer alan; araç sahibi, araç işleteni, araç sürücüsü ve benzeri ifadelerin tanımlamaları hakkında Karayolları Trafik Kanunu 3. Maddesi detaylı olarak düzenlenmiştir. )

Araç Değer Kaybı Tazmini İçin İzlenecek Hukuki Süreç

Trafik kazası sonucu yaşanan araç değer kaybının tazmin edilebilmesi için izlenecek süreci kısaca aşağıdaki şekilde ifade edebiliriz:

- Öncelikle ilgili trafik kazasına ilişkin tüm belgeler eksiksiz şekilde temin edilmelidir. Araç değer kaybı ve ilgili trafik kazası arasındaki illiyet bağını gösterir trafik kazası tespit tutanağı, hasar fotoğrafları, araçtaki onarıma ilişkin faturalar, eksper raporu ve benzeri tüm evraklar temin edilmelidir.

- İlgili trafik kazasında kusurlu olan tarafın sigorta şirketine, araç değer kaybı tazmini talebini içeren yazılı başvurunun yapılması gerekir.

- Araç değer kaybı tazmini talebinizi içeren yazılı başvurunuz Sigorta şirketi tarafından reddedilirse veya eksik ödeme yapılırsa; Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru hakkı doğar.

- Sigorta Tahkim komisyonu sürecinin dışında doğrudan hukuk mahkemelerinde dava açma hakkı da mevcuttur.

Başvuru süresi; zarar görenin zararı ve sorumluyu öğrendiği tarihten itibaren iki yıl ve her hâlükârda on yıl ile sınırlıdır. Hukuki açıdan hak kayıplarına uğramamak adına süreler dahilinde bir avukat ile iletişime geçilmesini tavsiye ederiz.

Sık Sorulan Sorular

Araç değer kaybı nedir?

Trafik kazası sonrası tamir edilen aracın ikinci el piyasa değerinde meydana gelen düşüştür.

Kimler araç değer kaybı tazmini talep edebilir?

Kazada kusursuz veya daha az kusurlu olan araç sahipleri bu tazminatı talep edebilir. Tam kusurlu olan taraf bu haktan yararlanamaz.

Sigorta şirketi ödeme yapmazsa ne olur?

15 gün içinde başvuruya bir cevap verilmez ve ödeme yapılmazsa Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurulabilir veya mahkemede dava açılabilir.

Araç değer kaybı tazminat miktarı nasıl hesaplanır?

Araç yaşı, kilometresi, marka-modeli, hasar durumu ve piyasa değeri ve ilgili trafik kazası taraflarının kusur oranları dikkate alınarak çok yönlü detaylı hesaplamalar uzman kişilerce yapılarak araçtaki değer kaybı tespit edilir.

Araç değer kaybı tazmininde avukat gerekli mi?

Hayır, araç değer kaybınızın tazminini bireysel olarak sağlayabilirsiniz; ancak sürecin teknik detayları ve hukuki prosedürleri nedeniyle bir avukatla çalışmak hak kaybına uğramanızı önleyecektir.